KYC : belastinghavens, embargo's en gesanctioneerde landen

In Oktober 2022 heeft de Europese Unie de haar lijst van niet-coöperatieve fiscale jurisdicties bijgewerkt :


Bij vergelijking van de afgegeven lijst met de index van het financiële geheimhoudingsregister van het Tax Justice Network (TJN) van 2022, valt op dat er enkele Europese landen aanwezig zijn (Duitsland, Luxemburg, Nederland in de top 20).
Ook de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en andere landen delen jaarlijks hun lijsten met elkaar.

Als bedrijf/financiële instelling moet u deze lijsten in de gaten houden.
Om verdachte contacten met klanten die rekeningen hebben in die landen die als dubieus worden beschouwd, te beperken, is het essentieel om uw risicoblootstelling te beheren.

Wat is een land met een belastingparadijs en hoe werken ze?

Er is geen echte standaard wettelijke definitie, maar de volgende elementen kunnen ons helpen om een beter begrip te krijgen van belastingparadijzen :

Lage belastingheffing : Dit criterium heeft alleen zin wanneer men het belastingtarief vergelijkt met andere landen met hogere belastingen op bepaalde gebieden/activiteiten. Om een aantal details te verduidelijken: deze lage belasting kan slechts op één categorie van belastingplichtigen van invloed zijn, voor één categorie van zijn inkomen. Daarom kan een land niet systematisch worden beschouwd als een belastingparadijs voor al zijn belastingregels.
Confidentiality and lack of transparency : Vertrouwelijkheid met betrekking tot financiële transacties en gebrek aan transparantie van de belastingpraktijken.

Hoe kan worden voorkomen dat een land op de zwarte lijst van de OESO wordt geplaatst ?

Volgens OESO-ranglijstnormen, om te voorkomen dat het land op de zwarte lijst komt te staan, moeten de landen aantonen dat zij voldoen aan ten minste twee van de drie criteria die zijn vastgesteld door het Wereldforum voor transparantie en uitwisseling van informatie voor belastingdoeleinden:

• Naleving van de regels voor de uitwisseling van informatie op verzoek.
• De verbintenis om de normen voor automatische informatie-uitwisseling toe te passen.
• Deel uitmaken van een multilaterale overeenkomst inzake wederzijdse bijstand of een netwerk voor de uitwisseling van informatie dat groot genoeg is om automatische uitwisseling op verzoek of automatische uitwisseling mogelijk te maken.

De nauwkeurigere en volledigere rangschikking zou dan ook die zijn van de Tax Justice Network. We vinden meer een rangschikking op financiële ondoorzichtigheid en houden dus rekening met veel meer criteria dan alleen het feit dat een land het laagste belastingtarief heeft.
(al dan niet automatische gegevensuitwisseling, al dan niet bestaan van een register van de begunstigden van de ondernemingen, omvang van de financiële sector, gevolgen voor het bankgeheim, ....).

Wat is de werkelijke betekenis om als Tax Haven jurisdictie te worden geclassificeerd?

Om het "belastingparadijs" karakter van een land te waarderen, is het noodzakelijk om kennis op te bouwen over het onderwerp en verder te gaan dan het ethische en morele aspect. De publieke opinie moet begrijpen dat een staat kan worden beschouwd als een belastingparadijs voor een specifiek belastingregime dat van invloed is op een bepaald type belastingplichtige en zelfs op een bepaald type van zijn inkomsten, en niet voor het hele belastingregime dat in dit land van toepassing is. Het zou bijvoorbeeld als zodanig kunnen worden beschouwd voor het niet belasten van dividenden of royalty's die in het buitenland van een dochteronderneming van een groep worden ontvangen. Voor een andere staat zou het kunnen gaan om de lage inkomstenbelasting voor bedrijven. Een ander land voor de uitspraken die de Staat gemakkelijker doet. Zelfs België is met die belastingparadijslanden gelijkgesteld door het regime van de notionele interestaftrek.

Wat zijn de werkelijke gevaren die verbonden zijn aan belastingparadijzen?

De grootste zorg bij belastingparadijzen is dat de meeste belastingparadijzen een niet-kwantificeerbaar deel van de tegoeden die bestemd zijn voor of gegenereerd worden door het witwassen van geld als gevolg van corruptie, drugssmokkel, terrorisme of zelfs terrorisme en andere criminele activiteiten, in zich bergen.


Dat is het gevaar dat schuilgaat achter het gebrek aan transparantie in die landen. Belastingparadijzen worden niet systematisch gebruikt om illegale redenen, maar in termen van transacties, het risico dat er verwarring ontstaat tussen wat legaal is en wat niet langer extreem toegenomen is. Ter herinnering, binnen de EU-zone wordt belastingontduiking door middel van belastingfraude gelijkgesteld met "criminele activiteiten", zoals beschreven in de vierde richtlijn tegen het witwassen van geld.

Hoe zit het met de economische sanctielijsten ?

Hoewel er tot op heden weinig sancties zijn, moeten bedrijven rekening houden met de opgelopen risico's: de impact op de reputatie van de onderneming, maar ook vanuit financieel oogpunt moeten ze rekening houden met de kosten van de niet-transparantie van de naleving van de wetgeving, die tot uiting komt in de hoge bedragen van de sancties die in het geding zijn, zoals hierboven vermeld.

Bovendien is reputatie een zeer belangrijk impactcriterium: een transparante onderneming zal een beter beeld uitstralen waarvan zij rechtstreeks voordeel zal halen uit haar activiteiten en vooral zal bijdragen tot de transparantie en stabiliteit van het wereldwijde financiële systeem.

Door efficiënte en robuuste besturingsprocessen op basis van de risicogebaseerde aanpak en effectief uitgevoerd, worden al deze ongemakken vermeden. Omdat de regelgevingseisen niet zullen afnemen, moeten we strategisch het voortouw nemen voordat wetten en verplichte procedures worden ingevoerd.

Sommige landen zijn onder druk gezet en hebben zich grote inspanningen getroost om aan de regels te voldoen, zoals blijkt uit het geval van Zwitserland, dat een toenemende fiscale samenwerking met westerse landen ontwikkelt. Maar wat de opkomende landen betreft, is dat een andere kwestie, nu we met twee maten meten. We zitten in de aanpak die het Tax Justice Network de bijnaam zebra heeft gegeven: "schoon, wit geld, voor rijke en machtige landen; vuil, zwart geld voor kwetsbare en ontwikkelingslanden "".
Net als in de VS strijden wij krachtig tegen belastingparadijzen in het buitenland, maar in eigen land blijven zij zeer laks, zoals in Delaware... Er wordt steeds meer druk uitgeoefend en er worden steeds meer inspanningen geleverd om te harmoniseren en de transparantie te vergroten. Het is de hoogste tijd om de risico's te vermijden.

De definitie van belastingparadijs en recente Europese conclusies

Tot slot heeft het label "belastingparadijs" vanuit juridisch oogpunt geen officiële definitie. Elk land heeft het recht om zijn eigen belastingniveau te bepalen. De situatie ligt in het financiële tekort voor de landen vanwege de grootschalige fiscale misbruiken en het gebrek aan juridische harmonisatie tussen landen uit dezelfde economische zone, wat zou kunnen leiden tot het gebruik van deze ondoorzichtige regimes voor het witwassen en het gebruik van vuil geld afkomstig van terrorisme, drugshandel en andere illegale activiteiten.
Denk maar aan de HSBC-zaak en de beschuldiging van medeplichtigheid aan het witwassen van geld ten voordele van handelaars en terroristen of de bijstand die aan haar cliënten wordt aangeboden voor belastingontduiking, die een grote impact heeft gehad op de reputatie van de bank, maar de bank ook verplichtte een recordbedrag aan boete te betalen na de bekentenis van de bank dat ze niet in staat waren om effectief te voldoen aan de regelgeving.