Europees betalingspakket: PSD3 & PSR: waar financiële instellingen zich op moeten voorbereiden

Betalingsfraude in Europa is een groeiende zorg. De Europese Centrale Bank en de Europese Bankautoriteit rapporteerden 4,3 miljard euro aan fraudeverliezen in 2022, met nog eens 2,0 miljard euro verloren in de eerste helft van 2023. Online en grensoverschrijdende transacties vormen een groot deel van het probleem, wat de dringende noodzaak van strengere beveiligingsmaatregelen onderstreept. Voor financiële instellingen gaan de hervormingen veel verder dan een simpele nalevingscheck.

Wat zijn PSD3 en PSR?

PSD3 zal PSD2 vervangen als wettelijk kader voor betaaldiensten in de EU. Het doel is om de algemene principes en vereisten voor nationale omzetting vast te leggen. Daarentegen is PSR een rechtstreeks toepasselijke verordening, bedoeld om de wirwar van nationale interpretaties die de uitvoering van PSD2 bemoeilijkten te elimineren.

De doelen van het pakket zijn breed, maar kunnen worden onderverdeeld in vier thema's:

Hoe zullen de hervormingen het betalingslandschap veranderen?

Toegang tot en bescherming van klantgegevens is een ander aandachtspunt. PSD3 en PSR versterken het open banking-kader door API?s te standaardiseren en regels rond toestemmingsbeheer te versterken. Dit geeft consumenten meer duidelijkheid en controle over wie hun gegevens kan raadplegen, terwijl nieuwe verantwoordelijkheden bij instellingen worden gelegd om te zorgen voor veilige en transparante gegevensdeling.

Operationele veerkracht en governance-eisen zullen ook toenemen. Instellingen krijgen strengere verplichtingen voor risicobeheer, incidentrapportage en interne controle. Deze wijzigingen sluiten aan bij de bredere regelgevende trend, geïllustreerd door de Digital Operational Resilience Act (DORA), gericht op het verankeren van veerkracht in de kern van financiële dienstverlening.

Ten slotte zal het toepassingsgebied van wie een licentie nodig heeft voor het aanbieden van betaaldiensten worden uitgebreid, terwijl de licentiestandaarden in de EU worden geharmoniseerd. Het direct toepasbare karakter van de PSR vermindert nationale discretie en creëert een meer gelijk speelveld, wat met name relevant is voor fintechs en grensoverschrijdende spelers.

Wat betekent dit voor compliance in financiële criminaliteit?

Hoewel PSD3 en PSR niet expliciet antimoney laundering-maatregelen zijn, snijden hun fraudepreventiebepalingen nauw aan bij compliance in financiële criminaliteit. Fraudemonitoring moet steeds vaker geïntegreerd worden met AML-systemen, zodat ongebruikelijke patronen consistent worden geïdentificeerd in verschillende soorten financiële criminaliteit. De verplichting om fraudedata te delen biedt zowel kansen als uitdagingen.

Enerzijds biedt het rijkere inzichten voor fraudebestrijding. Anderzijds moeten bedrijven de spanning tussen verplichte gegevensdeling en privacyregels onder GDPR beheren. Duidelijk beleid, robuust governance en transparante communicatie met klanten zijn essentieel. Rapporteringsverplichtingen worden ook veeleisender. Toezichthouders verwachten snellere en gedetailleerdere rapportage van fraude-incidenten en operationele verstoringen. Dit vereist strengere escalatieprocessen, verbeterde dataverzameling en een cultuur van verantwoordelijkheid binnen instellingen. De uitbreiding van open banking leidt tot meer afhankelijkheid van derden. Financiële instellingen moeten hun kaders voor compliance-risicobeheer in deze samenwerkingen versterken, zodat fraude- en AML-standaarden consistent worden toegepast in het ecosysteem.

• 1

  Gap Assessment
  De voorbereiding moet beginnen met een uitgebreide gap-analyse, waarin huidige PSD2-compliancemaatregelen worden vergeleken met de vereisten van PSD3 en PSR. Fraudedetectie, authenticatiecontroles en rapportageprocessen zijn voor de hand liggende startpunten, maar instellingen moeten ook kijken naar governance-structuren en risico?s van derden.




• 2

  Technologische updates
  Technologische upgrades zijn cruciaal. Sterkere authenticatietools, geavanceerde fraudanalytics en veilige datadeling-platforms zijn nodig om aan de regelgeving te voldoen. Tegelijkertijd moeten beleid en processen worden bijgewerkt om nieuwe regels te weerspiegelen, zodat operationele veerkracht, rapportage en governance in lijn zijn.




• 3

  Samenwerking
  Instellingen moeten samenwerking omarmen. Fraude respecteert geen institutionele grenzen, en de regelgevende push naar het delen van informatie erkent dat. Actieve deelname aan sectorbrede initiatieven zal niet alleen aan compliance-eisen voldoen, maar ook collectieve bescherming versterken.




• 4

  Training en bewustwording
  Training en bewustwording van personeel ronden de voorbereiding af. Fraudepatronen ontwikkelen zich snel, en compliance-teams, klantgerichte medewerkers en senior management moeten hun rol binnen het nieuwe regime begrijpen.

Kan compliance een kans zijn in plaats van een last?

Hoewel veel aandacht onvermijdelijk naar compliance gaat, zullen vooruitstrevende instellingen ook kansen zien. Sterkere fraudebescherming kan een drijvende kracht achter klantvertrouwen worden, juist wanneer vertrouwen in digitale betalingen cruciaal is. Slimmere authenticatie- en monitoringsoplossingen kunnen de gebruikerservaring verbeteren, wrijving verminderen en transacties beveiligen.

De verbeterde monitoring- en rapportage-infrastructuur die door de nieuwe regels vereist wordt, kan ook waardevolle inzichten opleveren. Data-analyse, toegepast buiten compliance, kan productontwikkeling, risicostrategie en klantbetrokkenheid sturen. Instellingen die leiderschap tonen in veilige datadeling en open banking zullen goed gepositioneerd zijn als betrouwbare partners in het evoluerende betalingslandschap.

Wat gebeurt er hierna?

Instellingen die nu handelen door gaps te beoordelen, systemen te upgraden, samenwerking te verankeren en personeel op te leiden, zullen niet alleen voldoen aan de nieuwe regelgeving, maar ook vertrouwen, veerkracht en strategisch voordeel in een snel evoluerende markt versterken.