Houd je van cookies? 🍪 We gebruiken cookies, we gaan gewoon naar onze website, we slaan geen persoonlijke gegevens op. Door onze site te gebruiken, lezen we je graag Cookiebeleid, Privacybeleid en Servicevoorwaarden.
De EU-richtlijn Corporate Sustainability Due Diligence (CSDDD) trekt een duidelijke juridische lijn tussen winst en schade. Door due diligence op het gebied van milieu en mensenrechten te verankeren in de kern van de bedrijfsstrategie, herdefinieert de richtlijn wat verantwoord zakendoen betekent. Maar wat betekent dit in de praktijk voor bedrijven die in de hele EU actief zijn?
Voor veel bedrijven betekent de CSDDD een verschuiving van reactieve naleving naar proactief risicobeheer. Waar due diligence vroeger stond voor risico's voor het bedrijf, omvat het nu ook risico's die door het bedrijf worden veroorzaakt.
Laten we eens kijken naar wat de CSDDD-verordening vereist en wat het effect ervan zal zijn op bedrijven, toeleveringsketens en verantwoordingsplicht van bedrijven in de hele EU.
Beweeg je muis over de vakjes om de belangrijkste doelstellingen van de CSDD te leren kennen
Duurzaam en verantwoordelijk bedrijfsgedrag stimuleren.
Verbeter de verantwoordingsplicht van bedrijven.
Transparantie en communicatie verbeteren.
Creëer gelijke concurrentievoorwaarden in de hele EU.
Wat is CSDDD?
De CSDD, of Richtlijn 2024/1760, voert een verplichte due diligence-verplichting voor bedrijven in, die bedrijven verplicht om werkelijke en potentiële negatieve gevolgen voor mensenrechten en het milieu te identificeren, te voorkomen en aan te pakken.
Deze verantwoordelijkheid strekt zich uit over hun eigen activiteiten, dochterondernemingen en, waar relevant, over hun waardeketens, met inbegrip van zakelijke partners.
Daarnaast zijn grote bedrijven verplicht om naar beste vermogen een klimaattransitieplan aan te nemen en uit te voeren dat is afgestemd op de doelstelling van de EU om in 2050 klimaatneutraal te zijn in het kader van de Overeenkomst van Parijs en op de tussentijdse doelstellingen van de Europese Klimaatwet.
Het omnibus vereenvoudigingspakket, voorgesteld in februari 2025, introduceert belangrijke wijzigingen in de CSDDD, waaronder het beperken van due diligence tot directe zakenpartners en het verlengen van de nalevingstermijnen om de last voor bedrijven te verlichten.
De CSDDD werkt samen met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) om duurzaamheid en transparantie in de waardeketens van de EU te verbeteren. Terwijl de CSRD zich richt op het rapporteren van sociale en milieueffecten, risico's en kansen, geeft de CSDDD bedrijven de opdracht om actief de mensenrechten- en milieueffecten binnen hun activiteiten en toeleveringsketens aan te pakken.
Op wie is de CSDDD van toepassing?
De CSDDD is van toepassing op grote bedrijven, waaronder:
In de EU gevestigde bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een wereldwijde netto-omzet van meer dan 450 miljoen euro, en bedrijven in risicosectoren (bijv. textiel, landbouw, mijnbouw) met meer dan 250 werknemers en een wereldwijde netto-omzet van meer dan 40 miljoen euro, op voorwaarde dat ten minste de helft van hun omzet uit deze sectoren komt.
Niet-EU-bedrijven met een netto-omzet van meer dan 150 miljoen binnen de EU, ongeacht hun wereldwijde activiteiten.
De voorgestelde regels zijn niet van toepassing op kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's), hoewel de richtlijn ondersteunende en beschermende bepalingen biedt voor KMO's en KMO's met minder dan 500 werknemers, en hun mogelijke indirecte rol als zakenpartners in waardeketens erkent.
Wat zijn de belangrijkste due diligence-verplichtingen van de CSDDD?
In de praktijk vereist de CSDDD van grote bedrijven dat ze een op risico gebaseerd due diligence-proces in het bedrijfsmanagement verankeren. Zij moeten:
1
Integreer due diligence in governance: duidelijk beleid, gedragscodes en risicobeheersystemen inbedden op alle niveaus van het bedrijf. Bestuur en management moeten duurzaamheidsrisico's overzien.
2
Risico-identificatie en -beoordeling: het systematisch in kaart brengen en identificeren van werkelijke of potentiële negatieve gevolgen ("hotspots") in hun activiteiten, dochterondernemingen en toeleveranciers. Bedrijven moeten de gevolgen prioriteren op basis van ernst en waarschijnlijkheid en zich richten op gebieden waar ze een significante invloed op hebben.
3
Effecten voorkomen en beperken: passende maatregelen kunnen bestaan uit een herzien inkoopbeleid, betrokkenheid van leveranciers, contractuele vereisten (bijv. nalevingsclausules of recht op controle), investeringen in schonere technologieën of herontworpen processen.
4
Sanering: voor daadwerkelijke schade die is opgetreden, moeten bedrijven oplossingen bieden aan getroffen partijen. Dit kan schadevergoeding, medische of juridische ondersteuning, herstel van rechten of andere corrigerende maatregelen omvatten. De richtlijn biedt slachtoffers expliciet de mogelijkheid om een civiele procedure aan te spannen, waardoor bedrijven aansprakelijk zijn voor schade als de zorgvuldigheidseisen niet worden nageleefd.
5
Klachtenmechanismen: toegankelijk maken, transparante meldings- en klachtenprocedures voor belanghebbenden (werknemers, gemeenschappen, NGO's) om zorgen te uiten of misstanden te melden. Bedrijven moeten vertrouwelijkheid en geen represailles voor klagers waarborgen.
6
Controle en beoordeling: periodieke beoordelingen uitvoeren van het due diligence-proces (ten minste jaarlijks) om te controleren of de maatregelen zijn geïmplementeerd en effectief zijn.
7
Openbare communicatie: Bedrijven moeten publiekelijk rapporteren over hun due diligence-inspanningen en -bevindingen. Meer specifiek moeten ze "publiekelijk communiceren over due diligence" via hun CSRD-duurzaamheidsverslagen (indien van toepassing) of een op zichzelf staande jaarlijkse verklaring op hun website. De verslagen moeten betrekking hebben op geïdentificeerde risico's en effecten, ondernomen acties (met inbegrip van eventuele overgangsplannen) en voortgangsmetingen.
Als er ondanks preventie toch een negatieve impact optreedt, moet het bedrijf deze stopzetten of tot een minimum beperken en de schade herstellen. Als beperking mislukt, kunnen contracten worden opgeschort of beëindigd als laatste redmiddel.
Wat zijn de milieu due diligence verplichtingen van de CSDDD?
De milieuverplichting van de CSDDD vereist dat bedrijven milieuschade aanpakken naast mensenrechten, en weerspiegelt de prioriteiten van de EU (klimaat, biodiversiteit, vervuiling).
Grote bedrijven moeten een gedetailleerd klimaattransitieplan aannemen en uitvoeren dat is afgestemd op de Overeenkomst van Parijs en klimaatneutraliteit van de EU tegen 2050. In het plan moeten wetenschappelijk onderbouwde en tijdgebonden doelen voor broeikasgasreductie worden vastgesteld voor 2030 en elke vijf jaar daarna.
Bedrijven moeten rekening houden met alle blootstelling aan fossiele brandstoffen en concrete maatregelen nemen (bijv. energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, verschuiving naar koolstofarme producten) om die doelen te bereiken.
Bedrijven moeten ook "nadelige gevolgen voor de biologische diversiteit vermijden of minimaliseren". In de praktijk moeten bedrijven risico's identificeren voor ecosystemen en soorten in hun waardeketen (bijv. ontbossing, landomzetting, habitatverlies) en stappen ondernemen om achteruitgang te voorkomen.
De richtlijn verbiedt ook "meetbare aantasting van het milieu" die een bedreiging vormt voor het welzijn van de mens. Dit omvat schadelijke bodemveranderingen, water- of luchtvervuiling, toxische emissies, buitensporige uitputting van hulpbronnen, ontbossing, enz. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat hun activiteiten geen wezenlijke afbreuk doen aan schoon drinkwater, een gezonde bodem, toegang tot sanitaire voorzieningen of ecosysteemdiensten.
De toezichthouders van de lidstaten zullen deze plannen (ten minste jaarlijks) beoordelen en bedrijven moeten ze jaarlijks bijwerken om de voortgang te volgen.
Wat zijn de due diligence-verplichtingen op het gebied van mensenrechten van de CSDDD?
De CSDDD vereist respect voor fundamentele arbeids- en burgerrechten in wereldwijde waardeketens. Bedrijven moeten zorgen voor eerlijke en veilige arbeidspraktijken in hun activiteiten en toeleveringsketens.
Dit omvat respect voor de kernrechten van de ILO: vrijheid van vereniging en collectieve onderhandelingen, uitbanning van discriminatie en gelijk loon voor gelijk werk, en het recht op veilige, gezonde arbeidsomstandigheden.
De bijlage bij de richtlijn verbiedt specifiek "ongelijke behandeling in arbeid" (waaronder ongelijke beloning en discriminatie) en verplicht bedrijven om in hun due diligence aandacht te besteden aan zaken als intimidatie, kinderarbeid en lonen.
Bovendien benadrukt overweging (39) de noodzaak van gedragscodes voor aanbestedingen, tewerkstelling en inkoop, en voor samenwerking met vakbonden en werknemersvertegenwoordigers. In de praktijk betekent dit dat bedrijven fabrieken en boerderijen van toeleveranciers moeten controleren op naleving van de arbeidswetgeving, leefbare lonen of inkomens moeten garanderen en met lokale belanghebbenden moeten samenwerken om de omstandigheden te verbeteren.
De CSDDD verbiedt elke vorm van "dwangarbeid of verplichte arbeid", zoals gedefinieerd in Conventie 29 van de ILO. Het verbiedt ook slavernij, dienstbaarheid en mensenhandel. Bedrijven moeten ervoor zorgen dat hun activiteiten en leveranciers vrij zijn van schuldslavernij, dwangarbeid of het achterhouden van identiteitsdocumenten. Als dwangarbeid wordt ontdekt, moeten bedrijven hun aankopen bij die bron staken en de situatie herstellen.
Naast het bovenstaande somt de bijlage van de richtlijn veel internationaal erkende rechten op die bedrijven moeten respecteren. Dit zijn onder andere het recht op veiligheid van land en hulpbronnen, het recht van inheemse gemeenschappen, respect voor burgerrechten en politieke rechten.
Wanneer wordt de CSDDD van kracht?
De CSDDD is op 25 juli 2024 in werking getreden en de lidstaten hebben tot 26 juli 2026 de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. De verplichtingen zullen gefaseerd van toepassing zijn op bedrijven op basis van hun grootte en omzet:
Vanaf 2027, De richtlijn zal van toepassing zijn op EU-bedrijven met meer dan 5.000 werknemers en een wereldwijde omzet van meer dan 1,5 miljard euro, evenals op niet-EU-bedrijven met een EU-omzet van meer dan 1,5 miljard euro.
Vanaf 2028, het zal gelden voor EU-bedrijven met meer dan 3.000 werknemers en een wereldwijde omzet van meer dan 900 miljoen euro, en voor niet-EU-bedrijven met een EU-omzet van meer dan 900 miljoen euro.
Tegen 2029, het zal van toepassing zijn op EU-bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een wereldwijde omzet van meer dan 450 miljoen euro, samen met niet-EU-bedrijven die meer dan 450 miljoen euro omzet genereren binnen de EU.
Zorg ervoor dat uw bedrijf volledig is voorbereid op de Corporate Sustainability Due Diligence-richtlijn. Wacht niet tot de deadlines voor naleving naderen! Onze deskundige consultants kunnen uw bedrijf met duidelijkheid en vertrouwen door elke stap van uw CSDDD-verplichtingen loodsen. Aarzel niet om contact met ons op te nemen.
Welke financiële misdrijven kunnen plaatsvinden in de metaverse? Leer hoe diefstal, financiering van terrorisme en het ...
ComplianceWed 05 October 2022
Deskundigen op het gebied van risicobeheer en compliance met de regelgeving
Pideeco is een adviesbureau dat juridische diensten, zakelijke oplossingen, operationele assistentie en educatief materiaal biedt voor professionals in de financiële sector.
We zijn gevestigd in Brussel en zijn gespecialiseerd in diensten voor het naleven van wettelijke risico's in de eurozone.
Pideeco combineert professionele kennis van regelgeving en technische expertise om het bedrijfsreputationele en operationele risico te beschermen. Onze unieke klantgerichte aanpak helpt ons bij het bouwen van strategische en legitieme kostenefficiënte oplossingen.
Als u met ons als team werkt, betekent dit dat u complementaire mensen kunt bereiken, wat out-of-the-box denken en innovatieve visie.
