De term "Gouden Visum" is geen officiële term voor investeringsvisa. Het is gewoon een aantrekkelijke uitdrukking die bedoeld is om het aantrekkelijker te maken voor rijke buitenlanders. In wezen betekent de term dat als je wat "goud" (geld) kunt overleggen, je vooraan in het immigratieproces kunt komen en sneller dan normaal een visum kunt krijgen.
Dit fenomeen is echter veel nieuwer in de EU, waar de meeste programma's zijn opgezet, uitgebreid of vernieuwd na de financiële crisis van 2007-2009. Momenteel zijn er wereldwijd tal van landen die programma's voor gouden visa en "burgerschap door investering" hebben.
Wat is een gouden visum?
Een gouden visum is een citizenship by investment (staatsburgerschap door investering) of residency by investment (verblijf door investering) programma dat vermogende personen in staat stelt een verblijfsvergunning of zelfs het staatsburgerschap in een ander land te krijgen door daar gewoon onroerend goed te kopen, een relatief grote investering te doen of een schenking te doen zonder lening.Verschillende landen hebben verschillende investeringsmogelijkheden, die variëren van USD 250.000 tot miljoenen. Ook heeft elk land verschillende vereisten voor het verkrijgen van een gouden visum. Sommige visumprogramma's zijn ruimer en hebben meer mogelijkheden dan andere, afhankelijk van het land.
Waarom willen mensen een gouden visum?
Als een persoon de vereiste investering doet en een gouden visum aanvraagt, worden hij en zijn naaste familieleden legale inwoners of burgers van dat land. Zij kunnen er wonen, naar school gaan, toegang krijgen tot gezondheidszorg, enz. Het visum kan voor onbepaalde tijd worden verlengd als zij hun investering op peil houden. Bovendien is er in de meeste gevallen weinig tot geen vereiste om aanwezig te zijn in het land dat ze hebben aangevraagd. Om een permanente verblijfsvergunning of staatsburgerschap door investering te krijgen, vereisen de meeste landen echter een daadwerkelijk verblijf van ongeveer vijf tot tien jaar, afhankelijk van het land.Indien dictators of autoritaire regeringen bezittingen in beslag zouden nemen of personen met geweld zouden opsluiten, dan kan vluchten naar het land dat het visum verstrekt een belangrijk alternatief zijn. Het kan ook gewoon een gemakkelijk ticket zijn om naar een nieuw land te emigreren of om het land gemakkelijk te kunnen bezoeken voor een langdurig verblijf. De betrokkene wordt een nieuwe "schone persoon" zonder banden met vroegere ondernemingen of criminele activiteiten.
Welke landen hebben programma's voor gouden visa?
Volgens Transparency International (2018): Spanje, Hongarije, Letland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk (VK) hebben het grootste aantal gouden visa aan investeerders en hun gezinnen verstrekt - elk meer dan 10.000. De volgende landen zijn Griekenland, Cyprus en Malta.De meeste paspoorten of visa via gouden visumregelingen worden verleend aan Chinezen en Russen. In het rapport van Transparency International en Global Witness (2018), wordt gesteld dat: "Volgens een internationale adviseur voor burgerschapsprogramma's zijn Chinese onderdanen goed voor 70 procent van de wereldmarkt voor gouden visa."
Welke risico's zijn verbonden aan gouden visa?
De programma's voor gouden visa omvatten rechtstreekse bijdragen aan regeringen, wat in sommige landen een van de investeringsmogelijkheden is. De middelen worden ondergebracht in nationale ontwikkelingsfondsen, die doorgaans tot doel hebben onderwijs, kwaliteitsgezondheidszorg en de algemene ontwikkeling van het land te bevorderen.Naast andere risico's kunnen machtsmisbruik en omkoperij de invloed van de staat verzwakken, maar het kan ook leiden tot verdere corruptie van de regering en de nationale autoriteiten, waardoor het sociale contract van de staat in gevaar komt en de politieke impasse wordt verlengd of verschoven.
Er is duidelijk ruimte voor verbetering, niettegenstaande het feit dat landen die behoefte hebben aan betere economische vooruitzichten door expansie van de particuliere sector, misschien niets anders vragen dan zich te laten verblinden door goud, ondanks de daaropvolgende nationale of regionale risico's.
Landen moeten een duidelijk en transparant verantwoordingskader vaststellen voor het beheer van de middelen die zij via de programma's voor gouden visa binnenhalen. Volgens het laatste verslag van Transparency International hebben zeven van de 17 regelingen niet bekendgemaakt hoeveel investeringen zij hebben opgehaald. Met uitzondering van Malta en Oostenrijk publiceert geen van de landen lijsten van nieuwe burgers of ingezetenen.
In september 2022 heeft de EU-Commissie Malta voor het Hof van Justitie van de EU gedaagd omdat het blijft weigeren zijn gouden visumregeling te beëindigen. De tijd zal leren of dit enig effect zal hebben.
Er is een verontrustend gebrek aan transparantie in de correspondentie van de Commissie met Malta en Cyprus, en meer in het algemeen in de actie die in verband met deze kwestie wordt ondernomen~ Global Witness, 2018
Hoe kunnen gouden visa worden gebruikt voor misdaad?
Gouden visumregelingen kunnen een aantrekkelijk alternatief worden voor criminelen en corrupte personen. Met een gouden visum wordt reizen onder de radar van sanctieregimes veel gemakkelijker. En als de situatie thuis kritiek wordt, kan een gouden visum dienen als een "verlaat de gevangenis zonder te betalen"-kaart voor die persoon en zijn familieleden, zodat ze de stad kunnen verlaten en zich aan rechtshandhaving of vervolging kunnen onttrekken.Als er een risicoprofiel van aanvragers moet zijn, dan moet dit risicoprofiel de strengste zorgvuldigheidseisen en de krachtigste maatregelen ter bescherming van de integriteit van de EU vereisen. Uit recente schandalen blijkt echter dat het profiel van de aanvragers niet zo zorgvuldig wordt onderzocht als zou moeten.
Burgerschap is een actieve plicht en een kritieke bouwsteen voor de ontwikkeling van een democratische gemeenschap die niet mag worden verkocht aan passieve, footloose en mobiele investeerders. Het ontbreekt hen aan geharmoniseerde regels en praktijken op EU-niveau.
Bovendien is dit alleen een optie voor welgestelde mensen. Mensen die niet over de middelen beschikken, zullen op hun beurt moeten wachten en krijgen misschien niet eens een verblijfsvergunning of het staatsburgerschap. Dit weerspiegelt de immoraliteit van het verhaal.
Wat moet er worden gedaan om de problemen in verband met de gouden visa op te lossen?
Voor al deze risico's en "problemen" zijn er antwoorden. Hier volgen een paar standpunten die de EU en de nationale regeringen kunnen innemen om de hierboven uiteengezette problemen tot een minimum te beperken.Hoewel deze richtlijn de risico's van gouden visa voor de bestrijding van het witwassen van geld erkent, dekt zij het probleem niet volledig. Zij kan uitmonden in een averechts effect. In deze richtlijn schuift de EU in wezen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van due diligence naar banken en tussenpersonen, wat niet streng genoeg is of gemakkelijk over het hoofd kan worden gezien.
Op korte termijn moet de Europese Commissie zich buigen over de witwas- en corruptierisico's van gouden visa en de juiste richtsnoeren en regels voor de lidstaten formuleren. Tot slot moeten zij:
-
EU-brede normen vaststellen voor meer zorgvuldigheid, operationele integriteit en transparantie om te voorkomen dat corrupte en criminele personen misbruik maken van deze regelingen.
-
Een mechanisme instellen dat deze risico's regelmatig opnieuw beoordeelt en de nodige risicobeperkende maatregelen neemt.
-
Mechanismen vast te stellen voor de coördinatie van de informatie-uitwisseling tussen de lidstaten betreffende afgewezen aanvragers.
In het algemeen zouden ook de nationale regeringen hun best moeten doen om preventieve maatregelen te nemen. Het minste wat zij zouden moeten doen is:
-
Zorg ervoor dat alle aanvragers van een gouden visum en hun familieleden aan een verscherpte zorgvuldigheidscontrole worden onderworpen, waarbij onder meer wordt gezocht naar politieke connecties en/of blootstelling aan corruptie, corrupte bedrijfspraktijken, bron van rijkdom en werkervaring, banden met de georganiseerde misdaad, vermoede betrokkenheid bij witwaspraktijken en andere illegale activiteiten, betrekkingen met gesanctioneerde entiteiten en sociale en ecologische verantwoordelijkheid
-
Alle statistieken publiceren over het succespercentage van de aanvragen en hun achtergrond, alsmede alle statistieken betreffende de investeringen.
-
Informatie over personen wier gouden visumaanvraag is afgewezen wegens veiligheidsredenen of blootstelling aan risico's, delen met de EU-autoriteiten. De nationale regeringen moeten ervoor zorgen dat alle verdenkingen over een aanvrager die voortvloeien uit de verscherpte zorgvuldigheidsprocedures, tijdig worden gedeeld met en tussen de relevante nationale, regionale en internationale onderzoeksinstanties.
-
Er moeten klokkenluidersmechanismen zijn voor personeel en burgers om zorgen en misstanden te melden.
Dit is nog maar een begin, want er moeten nog meer maatregelen worden genomen. Gouden visa mogen alleen worden verleend aan personen met een uitzonderlijke staat van dienst. Sommige lidstaten kunnen profiteren van de extra inkomsten die de regeling hun oplevert, terwijl andere meer zorgvuldigheidscontroles zullen moeten uitvoeren om illegale geldstromen en corruptie op te sporen. Daarom is het van essentieel belang om de verkoop van verblijfs- en staatsburgerschap in de hele EU te harmoniseren.
Wat is er de laatste jaren veranderd?
Er is nog steeds geen uniaal recht, alleen op nationaal niveau (maar houden geen rekening met andere Lid-Staten)., Gouden visumprogramma's over de hele wereld hebben de laatste jaren een paar veranderingen ondergaan:-
Met ingang van 2020 heeft Cyprus zijn Gouden Visum-programma ingetrokken.
-
Het gouden visum van Moldavië werd in 2018 gelanceerd en bood een van de goedkoopste Europese gouden visa. In 2020 heeft de regering het programma echter opgeschort nadat het grootste deel van het parlement tegen had gestemd.
-
Montenegro heeft definitief besloten zijn gouden visumprogramma stop te zetten. Hoewel het programma burgerschap door investering aanbood voor een totaalbedrag van 350 000 euro, zal het programma in december 2022 worden afgesloten. Dit besluit is vooral ingegeven door de ambities van Montenegro om toe te treden tot de EU. Bovendien heeft het programma slechts een beperkt aantal aanvragen ontvangen, wat de stopzetting.
-
In 2022 beëindigde Bulgarije zijn gouden visumpaspoort, terwijl Portugal aankondigde zijn programma in 2023 te beëindigen..
Tenslotte gouden visa worden uitgereikt aan welgestelde personen en hun gezinnen nadat zij een groot bedrag hebben geïnvesteerd in het land van afgifte. Zij krijgen een verblijfsvergunning of het staatsburgerschap, afhankelijk van het land waarvoor zij een aanvraag indienen. Men kan zeggen dat dit oneerlijk is ten opzichte van onbemiddelde mensen. Ook kan corruptie gemakkelijk worden uitgevoerd. Het probleem binnen Europa is dat mensen een verblijfsvergunning krijgen en zich vrij in de hele zone kunnen bewegen, wat onrechtvaardig is tegenover de andere lidstaten. Het is zowel aan de Europese Unie als aan de nationale regeringen om op te treden en de AML-risico's die gepaard gaan met het gouden visum te bestrijden.